Αναχώρηση στις 7.30 από την Αίγειρο με ενδιάμεσες στάσεις καθ οδόν για καφέ.
Άφιξη στον αρχαιολογικό χώρο της Βεργίνας, ξενάγηση από αρχαιολόγο-ξεναγό στους βασιλικούς τάφους του Φιλίππου Β΄ .
Επίσκεψη στο άλσος του Αγίου Νικολάου της Νάουσας για γεύμα (ατομικά).
Επίσκεψη σε οινοποιείο της περιοχής όπου θα ξεναγηθούμε στους χώρους του και θα δοκιμάσουμε τα κρασιά που παράγουν στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα γευσιγνωσίας κρασιού.
Αναχώρηση για το ξενοδοχείο μας στην Έδεσσα τακτοποίηση στα δωμάτια και ξεκούραση.
Το βράδυ θα υπάρχει προαιρετική διασκέδαση σε τοπική ταβέρνα .
2η Μέρα
Μετά το πρωινό στο ξενοδοχείο, αναχώρηση για ξενάγηση με ξεναγό στην πόλη της Έδεσσας, στο πάρκο των καταρρακτών, στο υπαίθριο Μουσείο Νερού, στο ενυδρείο και την παραδοσιακή συνοικία Βαρόσι. Καφές στους καταρράκτες.
Στη συνέχεια επίσκεψη στα ιαματικά λουτρά Αριδαίας (Πόζαρ) όπου θα έχουμε ελεύθερο χρόνο να δούμε τις ιαματικές πηγές . Το μεσημέρι γεύμα (ατομικά ) σε ταβέρνα της περιοχής .
Επιστροφή δια μέσου αρχαίας Πέλλας με ανάλογες στάσεις για καφέ.
Άφιξη στην Αίγειρο το βράδυ.
ΤΙΜΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ 60 ΕΥΡΩ ΤΟ ΑΤΟΜΟ
ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ
Μεταφορά με πολυτελές υπερυψωμένο πούλμαν
1 διανυκτέρευση στο ξενοδοχείο ΑΙΓΑΙ Α΄ κατηγορίας
¨Ένα πρόγευμα σε μπουφέ
Περιηγήσεις, ξεναγήσεις που αναφέρονται
ΦΠΑ εντός
ΔΕΝ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ
Εισιτήριο στη Βεργίνα ( Το κόστος του εισιτηρίου είναι 8.00 ευρώ η είσοδος είναι προαιρετική και τα παιδιά έως 19 ετών είναι δωρεάν }
Εισιτήριο στο Ενυδρείο στην Έδεσσα ( Το κόστος του εισιτηρίου είναι 2.00 ευρώ η είσοδος είναι προαιρετική)
Παρουσιάστηκε το βιβλίο της Μαρούλας Ισπυρίδου, «Αίγειρος, Μια νέα πατρίδα προσφύγων από την Ανατολική Ρωμυλία, την Ανατολική Θράκη και τον Πόντο»
Κάθε τόπος, που θέλει να έχει παρόν, αλλά και μέλλον, οφείλει να διατηρεί την ταυτότητά του, να είναι γνώστης αυτής, αλλά και να τη μεταλαμπαδεύσει στις νεότερες γενιές. Η σπουδή του τοπικού παρελθόντος, αυτού που προβάλλει μπροστά στα μάτια μας, μπορεί να αποτελέσει μάλιστα την καλύτερη προϋπόθεση για την κατανόηση της γενικής ιστορίας, καθώς ανάμεσα στο τοπικό και στο ευρύτερο πάντοτε υπάρχουν αναλογίες και συνεκτικοί δεσμοί.
Στο πλαίσιο αυτό με ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρακολούθησε το κοινό, που γέμισε ασφυκτικά το χώρο του Πολιτιστικού Κέντρου Αιγείρου το βράδυ της Κυριακής, την παρουσίαση του βιβλίου «Αίγειρος, Μια νέα πατρίδα προσφύγων από την Ανατολική Ρωμυλία, την Ανατολική Θράκη και τον Πόντο» γραμμένο από την Μαρούλα Ισπυρίδου, φιλόλογο καθηγήτρια. Για τη συγγραφέα, ήταν ένα χρέος και συνάμα μία υπόσχεση στον τόπο της, στις μνήμες της και στους συγχωριανούς της να προχωρήσει στην έκδοση αυτή μέσα από την οποία αναδεικνύεται η πορεία των ανθρώπων της Αιγείρου, γιατί μπορεί να απομακρυνόμαστε από τις εστίες μας, να μεγαλώνουμε και να δημιουργούμε νέους δεσμούς στη ζωή μας, όμως οι μνήμες μας και η νοσταλγία αυτών, μας κρατούν γόνιμα δεμένους και με το παρελθόν.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους οι αιδεσιμότατοι πατέρες Ιωάννης Δίγκας και Αντώνης Πατσατζής, ο εκπρόσωπος του υφυπουργού Εσωτερικών και Κυβερνητικού Εκπροσώπου Γιώργου Πεταλωτή, Χάρης Κυριάκου, η πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Κομοτηνής Σοφία Μενεσελίδου, οι δημοτικοί σύμβουλοι, Νίκος Σωτηρακόπουλος, Όλγα Τσετινέ, Νατάσσα Λιβεριάδου, Παντελής Αμπατζιάνης, Θεόδωρος Γκαντής, ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Αιγείρου Γιώργος Ραχμανίδης, ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΚ Δημήτρης Καρασταύρου, ο περιφερειακός σύμβουλος Γιάννης Νικολαϊδης, ο πρώην πρόεδρος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ροδόπης - Έβρου Γιώργος Μηνόπουλος, ο εκπρόσωπος του Ιερού Ιδρύματος «Αγίας Τριάδας» Ανατολικής Ρωμυλίας, Κώστας Ραχμανίδης, ο πρόεδρος του Μορφωτικού Συλλόγου Σαρακατσάνων Θράκης κ. Γιώργος Νάκος, η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών Μεσσούνης Ιωάννα Δραγανίδου.
Το βιβλίο παρουσίασαν ο τέως δήμαρχος Αιγείρου κ. Βαγγέλης Λίτσος, η εκδότρια του «Παρατηρητή της Θράκης» Τζένη Κατσαρή – Βαφειάδη και η συγγραφέας Μαρούλα Ισπουρίδου, φιλόλογος. Την εκδήλωση στήριξαν ο Πολιτιστικός Λαογραφικός Σύλλογος Γυναικών Αιγείρου και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αιγείρου.
Γιώργος Πεταλωτής, «Η αξιοποίηση του παρελθόντος να γίνει αφετηρία για ένα δημιουργικό παρόν και μέλλον»
Στην ανάγκη διατήρησης της ιστορίας, του πολιτισμού μας, των ηθών, των εθίμων μας, της παράδοσής μας, της ταυτότητας και της γλώσσας μας ιδιαίτερα τη σημερινή εποχή που διερχόμαστε μια κρίση θεσμών, ζωής, αξιών, οικονομίας και πολιτισμού, αναφέρθηκε μέσα από το μήνυμά του, το οποίο διάβασε ο εκπρόσωπός του Χάρης Κυριάκου, ο υφυπουργός Εσωτερικών και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Γιώργος Πεταλωτής.
Στο μήνυμά του ο κ. Πεταλωτής τόνισε την ανάγκη «να διατηρήσουμε το σύνολο των πολιτιστικών στοιχείων και αξιών του παρελθόντος, που μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά και επιβιώνουν στο παρόν. Να διατηρήσουμε όλο το φάσμα της πολιτιστικής δημιουργίας του ανθρώπου, το οποίο περιέχει ποικίλες δραστηριότητες και γενικότερα όλα εκείνα τα πνευματικά, καλλιτεχνικά και ιστορικά στοιχεία που συγκροτούν την πολιτιστική και εθνική φυσιογνωμία ενός λαού, ενός τόπου, ενός χωριού, ενός οικισμού.
Με όλα αυτά βέβαια δε νοείται σε καμιά περίπτωση ο συντηρητισμός και η οπισθοδρόμηση, η προσκόλληση στο παρελθόν και η άρνηση του δημιουργικού παρόντος. Αντίθετα νοείται πως η αξιοποίηση του παρελθόντος είναι δυνατό να γίνει η αφετηρία για ένα δημιουργικό παρόν και μέλλον. Τότε πράγματι μιλάμε για τη βάση της πολιτιστικής δημιουργίας».
Ο κ. Πεταλωτής έκανε γενική αναφορά στην αξία γενικά του βιβλίου επικεντρώνοντας στο βιβλίο της Μαρούλας Ισπυρίδου ανέφερε ότι είναι «ένα βιβλίο χρέος στον τόπο της, στις μνήμες της, στους προγόνους της, στους συμπατριώτες της, σύμφωνα με την ίδια, ένα βιβλίο πραγματική παρακαταθήκη στις νεότερες γενιές αλλά και τον τόπο μας. Ένα βιβλίο που συνδυάζει αρμονικά όλα τα παραπάνω: την ιστορία, τον πολιτισμό, την παράδοση, την γλώσσα. Ένα βιβλίο, που συνδέει το χθες με το σήμερα και το αύριο αυτού του τόπου».
Σοφία Μενεσελίδου, «Το βιβλίο μας δείχνει το δρόμο να ξαναβρούμε την κοινότητα, την συνύπαρξη»
Τον χαιρετισμό του δημάρχου Γιώργου Πετρίδη μετέφερε η κ. Μενεσελίδου, που για λόγους ανειλημμένων υποχρεώσεων έλειπε από την παρουσίαση, τονίζοντας την αγάπη, την εκτίμηση αλλά και τα συγχαρητήριά του προς τη συγγραφέα την κ. Ισπυρίδου «από καρδιάς, ακριβώς γιατί όλη αυτή η κατάθεση ψυχής που έχουμε στα χέρια μας εξυπηρετεί, πέραν της ανάγκης της ίδιας της συγγραφέως να βρει τις ρίζες της και την ταυτότητά της, και μια βασική ανάγκη όλων μας, να μπορέσουμε μέσα από την αναδίφηση όλων αυτών των θιγομένων ιστορικών θεμάτων που κατατίθενται, είτε μέσω γραπτών είτε μέσω προφορικών πηγών, να διατρέξουμε το χρόνο, τις ιστορικές διαδρομές των προγόνων μας και να δούμε το σήμερα συνδιαμορφώνοντας την πολιτιστική μας ταυτότητα ή και την ιστορική μας».
Η κ. Μενεσελίδου μετέφερε τα συγχαρητήρια στο απερχόμενο δημοτικό συμβούλιο του δήμου Αιγείρου που στήριξε την έκδοση του βιβλίου «συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο το μέγιστο στην σύνθεση του πολύμορφου ψηφιδωτού που είναι ο νέος Καλλικρατικός δήμος Κομοτηνής, βάζοντας με ιστορική ακρίβεια την κουκίδα της Αιγείρου. Διαβάζοντας το συγκεκριμένο βιβλίο και βλέποντας όλες αυτές τις φωτογραφίες, τις ιστορικές πηγές, τις καταγραφές ηθών, εθίμων, διαδρομών, την κατάθεση ενθυμήσεων, αναμνήσεων, έχουμε την εντύπωση ότι, όπως θα έλεγε και ο ποιητής, «μας φέρνουν πυγολαμπίδες των προγόνων μας», όχι στη βάση του πισωγυρίσματος αλλά στη βάση της κατάδειξης της καθοδήγησης όλων μας σχετικά με το δρόμο που θα πρέπει να ακολουθήσουμε στο παρόν κυρίως όμως και στο ιστορικό μέλλον».
Η κ. Μενεσελίδου μίλησε συγκινητικά για τη δασκάλα της Μαρούλα Ισπυρίδου μεταφέροντας στοιχεία της προσωπικότητάς της. «Η κ. Ισπυρίδου υπήρξε αυτό που καταδεικνύεται στο συγκεκριμένο βιβλίο Δασκάλα, μια γυναίκα που υποδείκνυε το δρόμο της γνώσης, της σοβαρότητας της επιστημονικής εγκυρότητας, ισορροπώντας όμως ταυτόχρονα σε μια λεπτή αν θέλετε γραμμή ανθρωπιάς, ευαισθησίας και κυρίως προσήνειας σε σχέση πάντοτε με τους μαθητές της.
Αυτό το βιβλίο αυτόν ακριβώς το δρόμο δείχνει σε όλους μας. Την ικανότητά μας μέσα από την ιστορική γνώση, μέσα από την επιστήμη, να βρούμε τις ρίζες μας, να ξαναβρούμε δηλαδή την κοινότητα, και είναι πολύ σημαντικό το ότι απόψε ένα δείγμα της ζωντανό είναι εδώ μέσα,- την συνύπαρξη με τον άλλον, την ενθύμηση αλλά κυρίως την βεβαιότητά μας ότι στο μέλλον θα προχωρήσουμε ενωμένοι πιο δυνατοί, πιο ευαίσθητοι και πιο ανθρώπινοι».
Βαγγέλης Λίτσος, «Το βιβλίο πολύτιμο εργαλείο για τον επιστήμονα λαογράφο»
Στη δομή και στο περιεχόμενο του βιβλίου αναφέρθηκε ο πρώην δήμαρχος Αιγείρου Βαγγέλης Λίτσος, που ευχαρίστησε το Δημοτικό Συμβούλιο της Αιγείρου που ομόφωνα πήρε την απόφαση στήριξης έκδοσης του βιβλίου και αναφέρθηκε στις εκδοτικές προσπάθειες του Δήμου με κύριο αντικείμενο τη λαογραφική καταγραφή. «Το 2004 είχε εκδοθεί από το Δήμο Αιγείρου το πόνημα του καθηγητή της λαογραφίας Μανώλη Βαρβούνη «Η Λαογραφική Φυσιογνωμία του Θρακικού Δήμου Αιγείρου», (εκδ. Δήμος Αιγείρου, Κομοτηνή 2004). Ακολούθησαν οι ομόφωνες αποφάσεις για την παρούσα έκδοση, καθώς και για την επανέκδοση του βιβλίου του Δημ. Παπουλιά που πιστεύω ότι σύντομα θα την παρουσιάσουμε και αυτήν. Επίσης, θα πρέπει να θυμίσουμε ότι το 1985 ο Μορφωτικός Σύλλογος Μεσούνης εξέδωσε το βιβλίο του Ιωάννη Αλεξίδη «Λαογραφικά Ανατολικορωμυλιωτών Μεσούνης Ροδόπης».
Ταυτόχρονα αποτελεί μεγάλη ικανοποίηση που και η νέα δημοτική αρχή, του «καλλικρατικού» Δήμου Κομοτηνής, αγκάλιασε την προσπάθεια αυτή. Μια στήριξη που έχει ιδιαίτερη σημασία, εάν ειδωθεί μέσα από το πρίσμα της εξαιρετικά δύσκολης και μίζερης οικονομικής πραγματικότητας τόσο του Δήμου Κομοτηνής όσο και της πατρίδας μας γενικότερα».
«Ανεξάντλητος ο λαογραφικός πλούτος της Θράκης»
Ξεκινώντας την παρουσίαση του βιβλίου αυτού θα ήθελα να επισημάνω ότι επιβεβαιώνεται για άλλη μια φορά ο ανεξάντλητος λαογραφικός πλούτος της Θράκης. Όταν ως πρωτοετής φοιτητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Παν/μίου Ιωαννίνων επισκέφθηκα για πρώτη φορά το σπουδαστήριο της Λαογραφίας αισθάνθηκα έκπληξη και υπερηφάνεια που ένα μεγάλο τμήμα της βιβλιοθήκης ήταν αφιερωμένο στη Θράκη. Σπουδαίοι Έλληνες και ξένοι λαογράφοι, εθνολόγοι και κοινωνικοί ανθρωπολόγοι (Ν. Πολίτης, Στίλπων Κυριακίδης [Κομοτηναίος], Μέγας Γεώργιος [από τη Μεσημβρία της Αν. Ρωμυλίας], Μιχάλης Μερακλής, Άλκη Κυριακίδου – Νέστορος κτλ) αφιέρωσαν σημαντικό τμήμα του επιστημονικού τους έργου στη μελέτη του θρακικού χώρου.
Δομή του βιβλίου
Το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα αποτελείται από 206 σελίδες και το κύριο μέρος του είναι χωρισμένο σε 10 κεφάλαια. Προηγείται ο χαιρετισμός του ομιλούντος, ο πρόλογος της συγγραφέως και το εισαγωγικό σημείωμα. Στο τέλος παρατίθεται παράρτημα με χάρτες, τη σχετική βιβλιογραφία και τις ευχαριστίες της συγγραφέως καθώς και ένα σύντομο βιογραφικό της σημείωμα. Κάθε ένα από τα κύρια κεφάλαια χωρίζεται σε επιμέρους ενότητες. Ολόκληρο το βιβλίο είναι διανθισμένο με 187 φωτογραφίες, σχέδια, έγγραφα και χάρτες. Η έκδοση είναι ιδιαίτερα ποιοτική. Χρησιμοποιήθηκε χαρτί velvet των 150 γρ. Την έκδοση καθώς και τις τυπογραφικές διορθώσεις επιμελήθηκε η κα Τζένη Κατσαρή – Βαφειάδη. Οι εκτυπωτικές εργασίες έλαβαν χώρα στο τυπογραφείο του «Παρατηρητή της Θράκης». Πρόκειται για άλλη μια ποιοτική δουλειά, από αυτές που μας έχει συνηθίσει ο «Παρατηρητής της Θράκης». Με την ευκαιρία αυτή οφείλουμε να συγχαρούμε και να ευχαριστήσουμε την κ. Κατσαρή – Βαφειάδη για την πολυετή συμβολή της στα πολιτιστικά, και δη εκδοτικά, δρώμενα της Ροδόπης και γενικότερα της Θράκης.
Περιεχόμενο του βιβλίου
Ξεκινώντας η συγγραφέας αφιερώνει το βιβλίο στους γονείς της Μαρία και Νικόλαο.
Ακολουθεί ο χαιρετισμός του ομιλούντος και το σύντομο προλογικό σημείωμα της συγγραφέως. Σ’ αυτό δηλώνεται ότι το πόνημα τούτο προέκυψε από την αίσθηση καθήκοντος και από το ενδιαφέρον για την ιδιαίτερη πατρίδα. Η συγγραφή βασίστηκε σε μελέτη ιστορικών κειμένων, επιτόπιες αυτοψίες, χρήση φωτογραφικού υλικού και πολλές προσωπικές βιωματικές μαρτυρίες προσφύγων πρώτης και δεύτερης γενιάς.
Η εισαγωγή περιλαμβάνει μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία της Θράκης από την πρώιμη αρχαιότητα έως και τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923. Επίσης περιλαμβάνεται και μια σύντομη παρουσίαση του σύγχρονου οικισμού της Αιγείρου στην οποία παρατίθεται και ο ακριβής αριθμός των προσφυγικών οικογενειών που εγκαταστάθηκαν στην Αίγειρο, χωριστά ανάλογα με τον τόπο προέλευσης.
Το 1ο Κεφάλαιο έχει τίτλο «Οι πατρογονικές εστίες των προσφύγων» και χωρίζεται σε τρεις ενότητες: Ανατολική Ρωμυλία, Ανατολική Θράκη και Πόντος. Η κάθε ενότητα διακρίνεται σε επιμέρους υποενότητες που κάθε μια αναφέρεται σε ένα οικισμό προσφύγων.
Το 2ο Κεφάλαιο έχει τίτλο «Εγκατάσταση στο νέο οικισμό» και αποτελείται από επτά υποενότητες. Εδώ γίνεται αναφορά στις πρώτες προσωρινές εγκαταστάσεις των προσφύγων, στο Φυτώριο και το Αγροτικό Ορφανοτροφείο αρρένων. Σημαντική είναι η παράθεση στοιχείων για τη ρυμοτόμηση του νέου οικισμού, την κατασκευή των πρώτων κατοικιών, τη χωροταξία των προσφύγων ανάλογα με την καταγωγή τους. Το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με την ιστορική διαδρομή της ονομασίας του οικισμού και κατόπιν της κοινότητας από το Κιρ Τσιφλίκ σε Νέον Καβακλή και τελικά σε Αίγειρο. Επίσης γίνεται αναφορά σε όλους τους προέδρους της Κοινότητας και τους δημάρχους Αιγείρου έως τη συγχώνευση του Δήμου Αιγείρου με το Δήμο Κομοτηνής.
Στο 3ο Κεφάλαιο με τίτλο «Κοινωνική ζωή και διαβίωση κατοίκων» η συγγραφέας θίγει το καυτό θέμα των σχέσεων των προσφυγικών ομάδων (Θρακιώτες – Καβακλιώτες), την πατριαρχική δομή των προσφυγικών οικογενειών καθώς και ορισμένες πλευρές της καθημερινής ζωής των προσφύγων κατά τις πρώτες δεκαετίες της εγκατάστασής τους.
Το 4ο Κεφάλαιο είναι αφιερωμένο «Στα χρόνια του πολέμου» και αναφέρεται στις περιόδους του ελληνοϊταλικού πολέμου, της κατοχής και του εμφυλίου. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η αναφορά στους νεκρούς ήρωες του αλβανικού έπους καθώς και στην αντιστασιακή δράση του ιερέα του χωριού π. Θεόδωρου Παπαδόπουλου που κακοποιήθηκε έως θανάτου από τους Βούλγαρους κατακτητές.
Το 5ο Κεφάλαιο αναφέρεται στην «Τοπική οικονομία». Είναι χωρισμένο σε τρεις υποενότητες που αφορούν τα προϊόντα (σιτηρά, αμπέλια, καπνά και κτηνοτροφία), τους επαγγελματίες του οικισμού (σιδηρουργοί, ξυλουργοί, καροποιοί, βαρελάδες, κουρείς κρεοπώλες, μανάβηδες κτλ) και τα καφενεία και παντοπωλεία.
Το 6ο Κεφάλαιο αφορά τη «Θρησκευτική ζωή» και είναι αφιερωμένο στην ίδρυση του ναού του Αγίου Αθανασίου, στα κειμήλια που ο ναός φιλοξενεί καθώς και στους ιερείς που διακόνησαν το ναό έως σήμερα καθώς και σε ορισμένους ψάλτες.
Το 7ο Κεφάλαιο αναφέρεται στην «Εκπαίδευση». Ξεκινά με την ίδρυση του σχολείου του 1927. Παρατίθενται αρκετά ονόματα του εκπαιδευτικού προσωπικού καθώς και η λειτουργία του σχολείου σε περιόδους κρίσης όπως πχ. κατά τη διάρκεια της κατοχής.
Το 8ο Κεφάλαιο έχει τίτλο «Παράδοση και Πολιτισμός». Χωρίζεται σε δέκα υποενότητες που αφορούν έθιμα, γιορτές και πανηγύρια, στα γιατροσόφια και τις γητειές, τους πρακτικούς θεραπευτές, τις μαίες και τους γιατρούς που κατά καιρούς υπηρέτησαν στον οικισμό. Αναφέρονται επίσης έθιμα του γάμου, οι χοροί και οι οργανοπαίχτες, η γιορτή κρασιού, το χορευτικό συγκρότημα, η παρουσία του οδηγισμού και του προσκοπισμού καθώς και η ποδοσφαιρική ομάδα του οικισμού.
Το 9ο κεφάλαιο με τίτλο «Τα Καβακλιώτικα» είναι αφιερωμένο στο γλωσσικό ιδίωμα των Καβακλιωτών. Παρουσιάζονται εν συντομία, ιδιωματισμοί, γραμματικές ιδιαιτερότητες και συνοπτικό λεξιλόγιο.
Το κύριο μέρος του βιβλίου ολοκληρώνεται με το 10 κεφάλαιο που αφορά τη «Μετέπειτα ζωή» όπου περιγράφεται πολύ σύντομα η ραγδαία ανάπτυξη του οικισμού κατά την εικοσαετία 1950-1970.
Ακολουθεί το Παράρτημα που περιέχει χάρτες, βασική βιβλιογραφία τις ευχαριστίες τις συγγραφέως και ένα σύντομο βιογραφικό της.
«Πρότασή μου να αποσταλεί ένα αντίτυπο του βιβλίου σε κάθε Τμήμα Ιστορίας, Λαογραφίας, Εθνολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας της χώρας μας»
Κλείνοντας τη συνοπτική αυτή παρουσίαση του βιβλίου αυτού κρίνω σκόπιμο να κάνω μερικές επισημάνσεις. Σίγουρα το πόνημα αυτό δεν είναι μια ακαδημαϊκή προσέγγιση ενός ειδικού της επιστήμης της Λαογραφίας, της Εθνολογίας ή της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας. Εξάλλου ούτε και η ίδια η συγγραφέας έθεσε ένα τέτοιο σκοπό. Εξαρχής στον πρόλογό της ξεκαθαρίζει ότι το βιβλίο αυτό προέκυψε μέσα από το βαθύ αίσθημα καθήκοντος και αγάπης προς την ιδιαίτερη πατρίδα της. Από την άλλη πλευρά, μολονότι δεν πρόκειται για μια επιστημονική μονογραφία, ο αυθεντικός τρόπος συλλογής και καταγραφής του πρωτόλειου υλικού καθιστά το βιβλίο αυτό πολύτιμο εργαλείο για τον επιστήμονα λαογράφο που θα ήθελε να ασχοληθεί με το λαογραφικό γίγνεσθαι της Αιγείρου. Γι’ αυτό προτείνω να αποσταλεί ένα αντίτυπο σε κάθε τμήμα Ιστορίας, Λαογραφίας, Εθνολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας που λειτουργεί στη χώρα μας.
Πέρα όμως από όλα αυτά είναι ένα απολαυστικό βιβλίο, με γλαφυρό και ζωντανό ύφος, που κρατά το ενδιαφέρον του αναγνώστη αμείωτο από την αρχή μέχρι το τέλος. Είμαι σίγουρος ότι οι καταγόμενοι από την Αίγειρο θα συγκινηθούν και θα ενθουσιαστούν.
Προσωπικά αισθάνομαι υπερήφανος που συνέβαλα στην προσπάθεια αυτή. Είμαι πεπεισμένος ότι παραδίδουμε στη νεολαία της Αιγείρου ένα πολύτιμο κομμάτι της ιστορίας του οικισμού αυτού. Θερμά συγχαρητήρια στον εκδοτικό οίκο και φυσικά πρώτα απ’ όλα στην κ. Ισπυρίδου».
Τζένη Κατσαρή - Βαφειάδη, «Το βιβλίο της Μαρούλας Ισπυρίδου με τίτλο « Αίγειρος, Μια νέα πατρίδα προσφύγων από την Ανατολική Θράκη, την Ανατολική Ρωμυλία και τον Πόντο» είναι ένα μεγάλης αξίας εγχειρίδιο τοπικής ιστορίας»
Το βιβλίο της Μαρούλας Ισπυρίδου με τίτλο « Αίγειρος, Μια νέα πατρίδα προσφύγων από την Ανατολική Θράκη, την Ανατολική Ρωμυλία και τον Πόντο» είναι ένα βιβλίο καταγραφής της τοπικής ιστορίας με μεγάλη αξία, γιατί αρκετά χρόνια μετά την έξοδο των ελληνικής συνείδησης κατοίκων από το Καβακλί της Ανατολικής Ρωμυλίας, το Μούζαλη, το Γιουβαλή και το Τσιφλίκιο της Ανατολικής Θράκης, το Γκιουν Μπατούρ και το Μπελέν του Πόντου, καταθέτει σημαντικές μαρτυρίες για την νεότερη ιστορία της Ροδόπης, συμβάλλοντας επιπλέον στην πολιτισμική μας αυτογνωσία. Ιδιαίτερα χρήσιμη η τελευταία σήμερα σε καιρούς ανοικτούς σε πολλαπλές ερμηνείες, δύσκολους καιρούς, αφού στο χρονικό διάστημα μιας δεκαετίας οι άνθρωποι του πλανήτη εξαναγκάζονται να καταναλώσουν δυο τηλεοπτικούς βομβαρδισμούς, με κυρίαρχο στις μέρες μας αυτόν του λαού της Λιβύης (για τον Καντάφι δεν γίνεται λόγος).
Η παρουσίαση ενός βιβλίου που καταγράφει την ιστορία των πρώτων προσφύγων του 20ου αιώνα, -αναφερόμαστε τόσο στη δραματική εμπειρία της αναγκαστικής ανταλλαγής πληθυσμών όσο και των γενικότερων ανακατατάξεων στο χώρο της Βαλκανικής χερσονήσου με τους διωγμούς μεγάλου αριθμού πληθυσμών- είναι έτσι απελευθερωτική αλλά και αφάνταστα προοδευτική πράξη, σήμερα που το «παιχνίδι» γίνεται ανάμεσα αφενός στη διατήρηση ή τον εξοβελισμό του έθνους – κράτους και του πολίτη με υπόσταση και αφετέρου στη δημιουργία ενός παγκοσμιοποιημένου χωριού που υπηρετεί τη διεθνή του κεφαλαίου και στηρίζεται όχι σε πολίτες αλλά σε δούλους, είλωτες στην σκέψη και στην ζωή. Αφάνταστα προοδευτική πράξη και σαφώς αντιστασιακού χαρακτήρα, η παρουσίαση ενός ιστορικού εγχειριδίου, αν αυτό συντελεί οι άνθρωποι στο κουρνιαχτό της εποχής να αποκτούν ταυτότητα και, κατά συνέπεια, να σμιλεύουν αξίες όπως η αξιοπρέπεια και η υπερηφάνεια που ριζώνουν και εκπηγάζουν από την αίσθηση του χρέους στους προπάτορες.
Το βιβλίο όμως της Μαρούλας Ισπυρίδου είναι αξιόλογο και για άλλα πολλά. Κατ’ αρχάς γιατί στηρίζεται κι αξιοποιεί τη συλλογική μνήμη, είναι βιβλίο που καταγράφει τις προφορικές μαρτυρίες για τα βάσανα, τα πάθη των ανθρώπων που ως πρόσφυγες την πρώτη εικοσιπενταετία του αιώνα εγκαταστάθηκαν στην Αίγειρο. Δεύτερον, γιατί συντελεί στην αυτογνωσία μας όχι μόνον ως κατοίκων της Αιγείρου αλλά και ως κατοίκων της Ροδόπης, αφού όσοι συναπαρτίζουν το σώμα του πληθυσμού της και έχουν πλέον καταγεγραμμένη τη μικρή οικογενειακή τους ιστορία, από φορείς μεταβάλλονται και σε υποκείμενα πλέον της ιστορίας. Ακόμη αποδίδει ταυτότητα στα πρόσωπα χρήσιμη όχι μόνο στους ντόπιους αλλά και στους μη ροδοπίτες, που έρχονται στον τόπο και μπορεί πλέον να μάθουν για τις ρίζες της οικογένειας π.χ. Σιανίδη, Βαφειάδη, Πυργίδη, Πατρωνίδη, Βλαϊκίδη, Γραμματίκα, Ραχμανίδη, όλες σχεδόν τις οικογένειες που κατοικούν εδώ, στην Αίγειρο, στη Ροδόπη και φτιάχνουν το παρόν της.
Τρίτον, γιατί το συγκεκριμένο εγχειρίδιο προστίθεται σε μια σειρά εγχειριδίων καταγραφής της τοπικής ιστορίας που εξέδωσαν ο δήμος Κομοτηνής επί δημαρχίας Τάσου Βαβατσικλή, ο δήμος Αιγείρου επί δημαρχίας Βαγγέλη Λίτσου, η νομαρχία Ροδόπης επί Άρη Γιαννακίδη, οι εκδόσεις «Παρατηρητής της Θράκης» που αριθμούν μέχρι τώρα 50 τίτλους με αποτέλεσμα σήμερα να υπάρχει ένα σημαντικό πρωτογενές υλικό που καλούνται οι ιστορικοί να επεξεργαστούν για να προκύψει μια συνολική ιστορία των νεότερων χρόνων της Ροδόπης.
Τέταρτον, το βιβλίο της κ. Ισπυρίδου είναι σημαντικό, γιατί για μια ακόμη φορά αποδεικνύει την αξία του αποφθέγματος ότι κάθε τόπος εμπεριέχει την ανάπτυξή του, υποδεικνύοντας με σαφήνεια τις παραμέτρους της. Το ελληνικό κράτος έτσι που το 1922 είχε να τακτοποιήσει 1.500.000 πρόσφυγες από τα πρώτα που πρόβλεψε για την επαγγελματική τους αποκατάσταση ήταν η αξιοποίηση της γνώσης της αμπελοκαλλιέργειας που κουβαλούσαν οι πρόσφυγες από την Ανατολική Ρωμυλία και την Ανατολική Θράκη. Γι’ αυτό και αμέσως μετά την στεγαστική αποκατάσταση των προσφύγων, το 1928 η ελληνική πολιτεία ιδρύει το Αμπελουργικό Φυτώριο Ροδόπης, στο οποίο εργάζονται 100 περίπου εργάτες κάθε αμπελουργική περίοδο, αξιοποιώντας τη γνώση τους στην περιποίηση των φυτών, στα κλαδέματα, τα μπολιάσματα κ.ο.κ. Ευήκοα τείνουσα τα ώτα το 1960 η πολιτεία, αξιοποιώντας για μια ακόμη φορά την αμπελουργική παράδοση της Αιγείρου διοργανώνει τη γιορτή κρασιού, αναδεικνύοντας την Αίγειρο σε τόπο κρασιού, η οποία γιορτή διατηρείται 12 ολόκληρα χρόνια. Όλα αυτά τα σχετικά με το κρασί και την παράδοσή του στην Αίγειρο, θεωρούμε ότι υποδεικνύουν και τρόπους αξιοποίησης της περιοχής και στο παρόν. Σήμερα ιδιαίτερα που ο πολιτισμός σε συνδυασμό με τον τουρισμό, θεωρούνται η βαριά βιομηχανία της χώρας μας.
Επιλέγοντας, θεωρώ ότι το βιβλίο της Μαρούλας Ισπυρίδου είναι ένα συγκροτημένο εγχειρίδιο τοπικής ιστορίας, με πολλές και χρήσιμες πληροφορίες για πολλούς τομείς της ζωής και κατά συνέπεια και για πολλούς τομείς του επιστητού: την αρχιτεκτονική, την ενδυματολογία, τη γλωσσολογία, την κοινωνική ανθρωπολογία, τη λαογραφία, τη γαστρονομία και άλλους πολλούς.
Ό,τι απομένει είναι θερμές ευχαριστίες στη συγγραφέα Μαρούλα Ισπυρίδου για την προσφορά της στον τόπο, στον π. δήμαρχο Αιγείρου Βαγγέλη Λίτσο που υιοθέτησε την έκδοση, και στους δυο εξαιρετικούς πολιτιστικούς συλλόγους της Αιγείρου που ανέλαβαν τα της διοργάνωσης της εκδήλωσης, καταθέτοντας μεράκι κι αγάπη, και αναδεικνύοντας ποιότητα ψυχής που καθόλου σχεδόν σήμερα στο λαό δεν αναγνωρίζεται.
Μαρούλα Ισπυρίδου, «Από καθήκον απέναντι στους προγόνους μας πρόσφυγες και αγάπη για την γενέτειρά μου Αίγειρο ξεκίνησα αυτήν την προσπάθειά μου»
Η κ. Ισπυρίδου μιλώντας για το βιβλίο της είπε πως είναι «καρπός έρευνας» που στηρίχθηκε «στη μελέτη σχετικών ιστορικών κειμένων, σε μαρτυρίες προσφύγων πρώτης ή δεύτερης γενιάς, σε φωτογραφικό υλικό από οικογένειες του οικισμού, σε επιτόπια γνωριμία με τις πατρογονικές εστίες των προσφύγων κατοίκων της Αιγείρου και σε προσωπικά βιώματα.
Ως βάση για την έρευνά μου αποτέλεσε ένα πρόχειρο δημοτολόγιο του 1927 που έθεσε στη διάθεσή μου ο ληξίαρχος Μιχάλης Πατρωνίδης και ο Αντιδήμαρχος του δήμου τότε Αιγείρου Γιώργος Ραχμανίδης, στο οποίο οι υπάλληλοι του εποικισμού κατέγραψαν όλες τις οικογένειες που εγκαταστάθηκαν στον νεοϊδρυθέντα αγροτικό οικισμό Κιρ Τσιφλίκ, όπως ονομαζόταν τότε η Αίγειρος καθώς και στον τόπο καταγωγής τους.
Από καθήκον απέναντι στους προγόνους μας πρόσφυγες και αγάπη για την γενέτειρά μου Αίγειρο ξεκίνησα την προσπάθειά μου αυτή πριν από 4 χρόνια, όταν συνταξιούχος πια, είχα αρκετό ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή μου να ασχοληθώ.
Επισκέφθηκα τις πατρίδες των προγόνων μας. Ήθελα να γνωρίσω και να προσκυνήσω τα μέρη όπου γεννήθηκαν έζησαν και μεγάλωσαν οι παππούδες και οι πατεράδες μας».
Στη συνέχεια η κ. Ισπυρίδου προβάλλοντας φωτογραφίες μίλησε για το οδοιπορικό της στις πατρίδες των προγόνων της, καταθέτοντας τις προσωπικές της μαρτυρίες για το τι είδε και συνάντησε.
Οδοιπορικό στο Καβακλή
«Επισκέφθηκα το Καβακλή, το σημερινό Τοπόλοφγκραντ, που απέχει 50 χιλ.από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα στο δρόμο προς τον Πύργο, στους πρόποδες του Σακάρ. Ο τόπος γύρω είναι κατάφυτος από δέντρα, το έδαφος εύφορο. Κάποτε έλεγαν οι Καβακλιώτες, πριν από την ανταλλαγή το Καβακλή ήταν πολύ ανεπτυγμένο, είχε ωραία σπίτια, πολλά καταστήματα, τράπεζες, φαρμακείο, χάνια, μεγάλο σχολείο με πολλούς μαθητές, μύλο και Έλληνα δήμαρχο ως το 1925. Σήμερα το Καβακλή δεν έχει την παλιά αίγλη. Μελαγχολούμε καθώς βαδίζουμε στους δρόμους. Έντονη είναι η ελληνική παρουσία. Ελληνικά σπίτια, παλιά αρχοντικά, που αντέχουν ακόμα στο χρόνο, κατοικούνται και σήμερα από βουλγαρικές οικογένειες. Στο κέντρο το αρχοντικό του Χρήστου Παπάζογλου. Προσκυνήσαμε στις εκκλησιές της Παναγίας, και του Άη Γιώργη, όπου ένοιωσα ιδιαίτερη συγκίνηση, γιατί βαφτίστηκε εκεί ο πατέρας μου. Στο προαύλιο της εκκλησίας του Άη Γιώργη σώζεται κατεστραμμένος ο τάφος του Παπάζογλου.
Στον κάτω μαχαλά επισκεφθήκαμε το σπίτι της οικογένειας Βλαϊκίδη, όπου στεγάζεται το μουσείο του χωριού. Στα νεκροταφεία σώζεται ο τάφος της οικογένειας Τσαούση.
Επισκεφθήκαμε το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας, 8 χιλιόμετρα Ν.Δ. του Καβακλή, το θρησκευτικό προσκύνημα όλων των χωριών της επαρχίας του Καβακλή. Ζωντάνεψαν όλες οι διηγήσεις που άκουγα από τις γιαγιάδες. Κάθε χρόνο γινόταν μεγάλο πανηγύρι, που διαρκούσε τρεις μέρες.
Γνωρίσαμε την ηγουμένη, μια ψηλή αρχοντογυναίκα 80 χρόνων περίπου τη Βασίλκα που η μάνα της ήταν Ελληνίδα, κόρη του δασκάλου Τζόγαρα, η οποία παντρεύτηκε Βούλγαρο και με την ανταλλαγή δεν έφυγε.
Στο χωριό Ακ Μπουνάρ σημερινό Τζένεραλ Ίζνοβο είδαμε τον τάφο της μπάμπως Στρέμπως της γιαγιάς που γύριζε σ’ όλα τα χωριά της περιφέρειας του Καβακλή και προφήτευε, για την οποία πολλά διηγούνταν οι Καβακλιώτισσες γιαγιάδες.
Οδοιπορικό στην Ανατολική Θράκη
Επισκέφθηκα την Αρκαδιούπολη και τα τρία χωριά από όπου κατάγονται οι περισσότεροι κάτοικοι της Αιγείρου.
Επίσκεψη στο Μούζαλη
Το πιο κοντινό είναι το Μούζαλη, που μετονομάσθηκε το 1920 Μοσχίνα και σήμερα ονομάζεται Τσομπάν Τσεσμέ. Απέχει από τα σύνορα των Κήπων 45 χιλιόμετρα, αριστερά από το χωριό Πασαϊτι. Σήμερα είναι ένα μικρό αγροτικό χωριό. Δεν έχει Σχολείο, ένα μικρό καφενεδάκι για τους άνδρες του χωριού.
Στο χωριό υπήρχε εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, σήμερα σώζεται το πηγάδι, που υπήρχε στο προαύλιο της εκκλησίας. Οι κάτοικοι με τον ξεριζωμό, πήραν μαζί τους όλες τις εικόνες και όλα τα ιερά σκεύη, την εικόνα του Αγίου Αθανασίου, τους χειροποίητους χρυσοκέντητους επιτάφιους, το ανάγλυφο ασημένιο κάλυμμα του Ευαγγελίου και διακόσμησαν την καινούργια εκκλησία στη νέα πατρίδα. Και μάλιστα έλεγαν ότι η εικόνα δεν ήθελε να φύγει και κατέβαινε από το αμάξι.
Επίσκεψη στο Τσιφλίκιο ή Βερώνη
Είναι ένα μικρό χωριό κτισμένο σε βαλτώδη τόπο, στις όχθες του ποταμού Εργίνη, Έρκυνα, όπως τον ονόμαζαν 17 χιλιόμετρα ΝΑ της Αρκαδιούπολης. Έχει πολλά παλιά σπίτια. Οι κάτοικοί του είναι πρόσφυγες από διάφορα μέρη, (Βουλγαρία, Βοσνία, Δυτική Μακεδονία). Υπήρχε εκκλησία του Αγίου Αθανασίου κάποτε και τελευταίος ιερέας ήταν ο Νικόλαος Βαλσαμάκης, που ονομάσθηκε Παπανικολάου που εγκαταστάθηκε στην Αίγειρο. Υπάρχει ο σιδηροδρομικός σταθμός έξω από το χωριό και μέχρι το ’22 κλειδούχος ήταν ο Μιχάλης Χαλβατζής.
Επίσκεψη στο Γιουβαλή (Καλημέριον)
Βρίσκεται 14 χιλιόμετρα νότια της Βιζύης και 10 δυτικά του Ανακτορίου (Σαράι). Από το γιούβα = φωλιά και το τοπωνυμικό – λη ήταν ο τόπος με τις φωλιές. Λέγεται ότι η εκκλησία έγινε σχολείο. Διασώζονται δυο σπίτια παλιά ελληνικά. Έξω από το χωριό περνά ο παραπόταμος του Εργίνη Ανά Ντερέ κατά μήκος του οποίου υπήρχαν πολλοί νερόμυλοι. Συχνά το ποτάμι πλημμυρίζει και δημιουργούνταν προβλήματα στο χωριό.
Οδοιπορικό στον Πόντο
Συμμετείχα σε μια πολυήμερη εκδρομή – προσκύνημα στις αλησμόνητες πατρίδες των Ελλήνων του Πόντου με συνοδό τον καθηγητή της ιστορίας του Πανεπιστημίου της Δυτικής Μακεδονίας Κ. Φωτιάδη, ειδήμονα πάνω στο ποντιακό ζήτημα.
Επισκεφθήκαμε σχεδόν όλες τις μεγάλες πόλεις και πολλά χωριά. Εκκλησίες εγκαταλελειμμένες, εκκλησίες που έγιναν τζαμιά, ελληνικά σπίτια, σχολεία ελληνικά, θυμίζουν την ακμή του ποντιακού ελληνισμού. Επισκεφθήκαμε τη Μονή της Παναγίας Σουμελά, το θρησκευτικό κέντρο όλων των ποντίων κτισμένη σε απόκρημνο βράχο πριν από 17 περίπου αιώνες. Εκεί στο προαύλιο σε μια γωνιά γονατίσαμε και ευλαβικά με δάκρυα στα μάτια ανάψαμε κεράκια που είχαν φέρει μερικές γυναίκες μαζί τους.
Πήγαμε στο πανηγύρι που γίνεται κάθε χρόνο στα παρχάρια της Κατίργκα σε υψόμετρο 2000 μέτρων μετά από μια διαδρομή τριών ωρών από στενό χωματόδρομο. Ξεκινήσαμε με μικρά αυτοκίνητα από την Τόνυα, ένα μεγαλοχώρι 60 χιλιόμετα Ν.Δ. της Τραπεζούντας όπου συναντήσαμε πολλούς ελληνόφωνους μουσουλμάνους.
Κόσμος πολύς ένα είδος εμποροπανήγυρης. Μεγάλοι κύκλοι από νέους και νέες με τοπικές φορεσιές χορεύουν τους ζωηρούς ποντιακούς χορούς με τη συνοδεία λύρας. Μαζί μας ήταν και οι αδελφοί Τσαχουρίδη, ο Ματθαίος και ο Κωνσταντίνος, πόντιοι λυράρηδες ξακουστοί και τραγουδιστές με πανελλήνια φήμη.
Με την άδεια των τοπικών αρχών έπαιξε λύρα και τραγούδησε ο Ματθαίος ποντιακά τραγούδια. Πόντιοι Έλληνες και Τούρκοι πιάστηκαν μαζί στο χορό έγιναν ένα, (όπως τον παλιό καλό καιρό), η μουσική εξάλλου και το τραγούδι δεν έχουν πατρίδα. Επισκεφθήκαμε την παλιά Αργυρούπολη, (Γκιουμουσχάν), την πόλη με τα μεγαλεία, την πρωτεύουσα της Χαλδίας στο κέντρο της οποίας στέκει μισοερειπωμένο το φροντιστήριό της. Αντικρίσαμε τα εγκαταλελειμμένα μεταλλεία, τα ερείπια της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου. 100 χιλιόμετρα Ν.Δ. βρίσκεται η πόλη Σιράν ή Χερίαννα το πολιτικό κέντρο των χωριών Κιμπατούρ και Μπελέν απ’ όπου κατάγονται οι Πόντιοι κάτοικοι της Αιγείρου.
Το Κιμπατούρ είναι σχεδόν εγκαταλελειμμένο σε υψόμετρο 1300 μέτρων. Βουνά και απέραντα βοσκοτόπια γύρω. Χαράδρες και ποτάμια. Εκεί κοντά 10 χιλ. Νότια στη Λευκόπετρα αναφέρεται ότι είχε τα ανάκτορά του ο Διγενής Ακρίτας. 8 χιλιόμετρα δυτικά του Κιμπατούρ είναι το χωριό Μπελέν, κτισμένο σε χαράδρα, με τους κατοίκους του οποίου είχαν συγγενικούς δεσμούς και επικοινωνούσαν συχνά.
Η εγκατάσταση των προσφύγων στην Αίγειρο
Πρόσφυγες από τα χωριά αυτά εγκαταστάθηκαν στο νέο οικισμό, την Αίγειρο. Άνθρωποι από διαφορετικά μέρη, με διαφορετική νοοτροπία, με διαφορές στα ήθη και τα έθιμα με οικονομικές και κοινωνικές διακρίσεις, αναγκάσθηκαν να συμβιώσουν στον ίδιο τόπο. Βορειοθρακιώτες, Καβακλιώτοι όπως ονομάζονταν, Ανατολικοθρακιώτες οι ονομαζόμενοι Θρακιώτοι, και οι Πόντιοι, Λαζοί.
Δύσκολα τα πρώτα χρόνια. Η κάθε μια ομάδα ήθελε να διατηρήσει τη δική της πολιτισμική ταυτότητα, δεν ξανοιγόταν εύκολα στις άλλες. Έτσι τον πρώτο καιρό ήταν επιφυλακτικοί απέναντι στις άλλες ομάδες. Τους ένωνε όμως η κοινή μοίρα της προσφυγιάς. Ήταν όλοι ξεριζωμένοι από τον τόπο τους, όλοι τους είχαν αφήσει την καρδιά και τη σκέψη τους στη γενέθλια γη.
Οι πρώτες δυσκολίες με υπομονή, επιμονή και θέληση ξεπεράστηκαν γρήγορα και όλοι μαζί ενωμένοι καβακλιώτοι, θρακιώτοι και λαζοί συνεργάζονταν για το καλό του χωριού. Εργατικοί και φιλοπρόοδοι δούλεψαν σκληρά και μετέτρεψαν τη χέρσα γη σε παραγωγική.
Στον πόλεμο του ‘40 τους κάλεσε η μητέρα πατρίδα και 8 παλικάρια έδωσαν τη ζωή τους για τη λευτεριά. Μεταξύ αυτών και ο εθελοντής φοιτητής της γεωπονίας έφεδρος ανθυπολοχαγός Πέτρος Παρασκευούδης, ένας από τους 4 έφεδρους ανθυπολοχαγούς από τη Θράκη που έπεσαν στον πόλεμο. Μετά τον πόλεμο η ανάπτυξη του χωριού οικονομική και πνευματική είναι μεγάλη. Τα σπίτια ανακαινίζονται, κτίζονται καινούργια, γίνονται γιορτές, όπως είναι η γιορτή του κρασιού από το 1955 ως το 1967 που συγκέντρωνε πολύ κόσμο από την Κομοτηνή και τα γύρω χωριά.
Πολλοί είναι οι μαθητές που φοιτούν στα Γυμνάσια της Κομοτηνής, φοιτούν σε Πανεπιστήμια και αναδεικνύονται λαμπροί επιστήμονες που διαπρέπουν και στον τόπο τους και σε άλλες πόλεις. Στο νομό η Αίγειρος έχει τα πρωτεία στην ανάδειξη των επιστημόνων και καμαρώνει. Ο μικρός προσφυγικός οικισμός αλλάζει μορφή, γίνεται μια κοσμική κωμόπολη. «Μικρό Παρίσι» την ονομάζουν οι κάτοικοι και καμαρώνουν. Δικαιολογημένα.
Ευχαριστίες
Τελειώνοντας θέλω να ευχαριστήσω τον δήμαρχο του τέως δήμου Αιγείρου κ. Βαγγέλη Λίτσο και το δημοτικό συμβούλιο που ομόφωνα αποφάσισε την επιχορήγησή του. Το δήμαρχο Κομοτηνής κ. Γιώργο Πετρίδη ο οποίος στήριξε την προσπάθειά μας. Να ευχαριστήσω την εκδότρια κ. Τζένη Κατσαρή - Βαφειάδη για την επιμέλεια του βιβλίου όπως και τη συνεργάτιδά της Μαρίνα Παρασχάκη που έκανε την σελιδοποίηση, τον σύζυγό μου Απόστολο Αλεξίου για την ηθική συμπαράσταση, όσους από τους συγχωριανούς μου έδωσαν πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό, τους δύο συλλόγους του χωριού μου για την οργάνωση της αποψινής εκδήλωσης, πρώτον τον Πολιτιστικό Λαογραφικό Σύλλογο Γυναικών Αιγείρου που με δικά του έξοδα ετοίμασε τον μπουφέ και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Αιγείρου για το χορευτικό συγκρότημα, το οποίο ετοίμασε και θα μας παρουσιάσει παραδοσιακούς χορούς από τις αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολικής Ρωμυλίας, της Ανατολικής Θράκης και του Πόντου.
ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ
Η κ. Ισπυρίδου μιλώντας για το βιβλίο της είπε πως είναι «καρπός έρευνας» που στηρίχθηκε «στη μελέτη σχετικών ιστορικών κειμένων, σε μαρτυρίες προσφύγων πρώτης ή δεύτερης γενιάς, σε φωτογραφικό υλικό από οικογένειες του οικισμού, σε επιτόπια γνωριμία με τις πατρογονικές εστίες των προσφύγων κατοίκων της Αιγείρου και σε προσωπικά βιώματα.